[vc_custom_heading text=”HAJIJI DI PUNCAK KUASA” font_container=”tag:h2|font_size:40|text_align:left” google_fonts=”font_family:Noto%20Sans%3Aregular%2Citalic%2C700%2C700italic|font_style:700%20bold%20regular%3A700%3Anormal” el_class=”sbh-tjk-white”]

Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) Sulaman,
Datuk Seri Hajiji Mohd Noor selamat mengangkat sumpah
sebagai Ketua Menteri Sabah baharu pada 29 September lalu.

Pelantikan beliau itu akhirnya mendapat persetujuan semua parti
yang bergabung bawah panji Gabungan Rakyat Sabah (GRS)
iaitu Perikatan Nasional (PN),
Barisan Nasional (BN) dan Parti Bersatu Sabah (PBS).

Terdahulu, pelantikan Ketua Menteri Sabah terganggu selama
dua hari selepas Perikatan Nasional (PN) memenangi
Pilihan Raya Negeri (PRN) Sabah ke-16 pada 26 September lalu
susulan pertikaian siapa yang layak menduduki kerusi tertinggi
dalam pentadbiran di Negeri Di Bawah Bayu itu.

[vc_btn title=”LIHAT PROFIL” color=”default” align=”center” i_align=”right” i_icon_fontawesome=”fa fa-caret-right” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Finfo.sinarharian.com.my%2Fprofil-hajiji-mohd-noor%2F||target:%20_blank|”]
DATUK SERI HAJIJI MOHD NOOR
Ketua Menteri/ Menteri Kewangan
ADUN Sulaman
BERSATU
  • Bung Mokhtar
    DATUK SERI BUNG MOKHTAR RADIN
    Timbalan Ketua Menteri 1/ Tembalan Menteri Kerja Raya
    ADUN Lamag

    UMNO

  • Jefrey
    DATUK DR JEFFREY KITINGAN
    Timbalan Ketua Menteri 2/ Menteri Perikanan dan Pertanian
    ADUN Tambunan

    STAR

  • joechim
    DATUK DR JOECHIM GUNSALAM
    Timbalan Ketua Menteri 3/ Menteri Pembangunan Perindustrian
    ADUN Kundasang

    PBS

  • masidi
    DATUK SERI MASIDI MANJUN
    Menteri Kewangan 2/ Menteri Kerajaan Tempatan dan Pembangunan
    ADUN Karanaan

    BERSATU

  • jahid
    DATUK JAHID JAHIM
    Menteri Pembangunan Luar Bandar
    ADUN Tamparuli

    PBS

KABINET SABAH

SPEAKER

Datuk Kadzim M Yahya
BN-UMNO

KETUA MENTERI / MENTERI KEWANGAN

Datuk Seri Hajiji Mohd Noor

ADUN Sulaman

PN-Bersatu

PEMBANTU KETUA MENTERI

Datuk Abidin Madingkir

ADUN Paginatan

PN-Star
Datuk Wetrom Bahanda

Adun Bandau

PN-Bersatu

PEMBANTU MENTERI KEWANGAN

Datuk Nizam Abu Bakar Titingan

ADUN Apas

PN-Bersatu
Jasni Daya

ADUN Pantai Dalit

BN-UMNO

TIMBALAN KETUA MENTERI I / MENTERI KERJA RAYA

Datuk Seri Bung Moktar Radin

ADUN Lamag

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Limus Jury

ADUN Kuala Penyu

PN-Bersatu
Robert Tawik @ Nordin

ADUN Bingkor

PN- Star

TIMBALAN KETUA MENTERI II / MENTERI PERIKANAN DAN PERTANIAN

Datuk Dr Jeffrey Kitingan

ADUN Tambunan

PN-STAR

PEMBANTU

Datuk James Ratib

ADUN Sugut

BN-UMNO
Hendrus Anding

ADUN Tandek

PBS

TIMBALAN KETUA MENTERI III / MENTERI PEMBANGUNAN PERINDUSTRIAN

Datuk Dr Joechim Gunsalam

ADUN Kundasang

PBS

PEMBANTU

Mohd Tamin @ Tamin Zainal

ADUN Pantai Manis

BN-UMNO

MENTERI KERAJAAN TEMPATAN DAN PERUMAHAN / MENTERI KEWANGAN 2

Datuk Seri Masidi Manjun

ADUN Karanaan

PN-Bersatu

PEMBANTU

Datuk Isnin Aliasnih

ADUN Klias

PN-Bersatu
Mohamad Hamsan Awang Supian

ADUN Sungai Sibuga

BN-UMNO

MENTERI PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

Datuk Jahid Jahim

ADUN Tamparuli

PBS

PEMBANTU

Samad Jambri @ Jamri

ADUN Labuk

PN-Bersatu
Harun Durabi

ADUN Bengkoka

BN-UMNO

MENTERI TUGAS-TUGAS KHAS

Datuk Aripin Mohd Arif

ADUN Membakut

PN-Bersatu

MENTERI PELANCONGAN, KEBUDAYAAN DAN ALAM SEKITAR

Datuk Jafry Ariffin

ADUN Sukau

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Joniston Bangkuai

ADUN Kiulu

PBS

MENTERI PEMBANGUNAN MASYARAKAT DAN KESEJAHTERAAN RAKYAT

Ir Shahelmy Yahya

ADUN Tanjung Keramat

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Julita Mojungki

ADUN Matunggong

PBS
Flovia Ng

ADUN Tulid

PN-Star

MENTERI SAINS, TEKNOLOGI DAN INOVASI

Datuk Yakubah Khan

ADUN Karambunai

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Ruddy Awah

ADUN Pitas

Bebas

MENTERI BELIA DAN SUKAN

Datuk Ellron Angin

ADUN Sook

BN-PBRS

PEMBANTU

Andi Muhammad Suryady Bandy

ADUN Tanjung Batu

BN-UMNO

ADUN DILANTIK

Suhaimi Nasir
BN-UMNO
Datuk Amisah Yassin
PN-Bersatu
Datuk Raimie Unggi
BN-UMNO
Datuk Seri Yong Teck Lee
PN-SAPP
Jaffari Waliam
PN-Bersatu
Dr Aliakbar Gulasan
PN- PAS
PERTIKAIAN
PORTFOLIO

Semasa pembentukan kabinet awal, Hajiji telah melantik ADUN Lamag, Datuk Seri Bung Moktar Radin sebagai Menteri Kerajaan Tempatan dan Perumahan sementara ADUN Karanaan, Datuk Seri Masidi Manjun pula dilantik sebagai Menteri Kerja Raya.

Namun, perubahan berlaku selepas portfolio diserahkan kepada menteri yang dilantik. Wujud spekulasi yang mendakwa Bung Moktar tidak berpuas hati dengan pelantikan tersebut sehingga memaksa Hajiji menyerahkan portfolio Menteri Kerja Raya kepada timbalannya itu dan menyerahkan portfolio Menteri Kerajaan Tempatan dan Perumahan kepada Masidi.

Bagaimanapun, Bung Moktar menafikan perkara tersebut dan menyifatkan apa yang berlaku hanyalah masalah komunikasi.

JEFFREY LETAK JAWATAN
TIMBALAN MENTERI

Dalam pada itu, penubuhan kabinet baharu di Sabah telah menyaksikan
ADUN Tambunan, Datuk Dr Jeffrey Kitingan meletakkan jawatannya serta-merta
sebagai Timbalan Menteri Pelancongan, Kesenian dan Kebudayaan.

Beliau yang juga ahli Parlimen Keningau meletakkan jawatan tersebut
sejurus selepas mengangkat sumpah sebagai Timbalan Ketua Menteri Sabah
serta Menteri Perikanan dan Pertanian.

Perletakan jawatan beliau sebagai timbalan menteri itu dibuat dengan
menghantar surat kepada Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin.

KEPUTUSAN RASMI PRN SABAH

PARTI KERUSI MENANG
pcsPCS 73
warisanWARISAN 54 29
usnoUSNO 47
ldpLDP 46
bnBN 41 14
pnPN 29 17
pgrsPGRS 28
pprsPPRS 24
pbsPBS 22 7
upkoUPKO 12 1
pkrPKR 7 2
harapan rakyatHarapan Rakyat 5
anak negeriAnak Negeri 2
pksPKS 1
bebasBebas 56 3
JUMLAH 47 73

DOMINASI PARTI MENGIKUT KAWASAN PENTADBIRAN

*Sabah terbahagi kepada lima kawasan pentadbiran iaitu Pantai Barat, Pedalaman, Kudat, Sandakan dan Tawau.

PANTAI BARAT PEDALAMAN KUDAT SANDAKAN TAWAU
  • P169 KOTA BELUD
  • N08 PINTASAN (PN)
  • N09 TEMPASUK (BN)
  • N10 USUKAN (BN)
  • N11 KEDAMAIAN (UPKO)
  • P177 BEAUFORT
  • N32 KLIAS (PN)
  • N33 KUALA PENYU (PN)
  • P167 KUDAT
  • N01 BANGGI(Warisan)
  • N02 BENGKOKA (BN)
  • N03 PITAS (Bebas)
  • N04 TANJUNG KAPOR (Warisan)
  • P183 BELURAN
  • N47 TELUPID (PBS)
  • N48 SUGUT (BN)
  • N49 LABUK (BN)
  • P188 LAHAD DATU
  • N60 YUNGKU (Warisan)
  • N61 SEGAMA (Warisan)
  • N62 SILAM (Warisan)
  • N63 KUNAK (Warisan)
  • P170 TUARAN
  • N12 SULAMAN (PN)
  • N13 PANTAI DALIT (BN)
  • N14 TAMPARULI (PBS)
  • N15 KIULU (PBS)
  • P178 SIPITANG
  • N34 LUMADAN (PBS)
  • N35 SINDUMIN (Warisan)
  • P168 KOTA MARUDU
  • N05 MATUNGGONG (PBS)
  • N06 BANDAU (Warisan)
  • N07 TANDEK (PBS)
  • P186 SANDAKAN
  • N55 ELOPURA (Warisan)
  • N56 TANJUNG PAPAT (Warisan)
  • P189 SEMPORNA
  • N64 SULABAYAN (Warisan)
  • N65 SENALANG (Warisan)
  • N66 BUGAYA (Warisan)
  • P171 SEPANGGAR
  • N16 KARAMBUNAI (BN)
  • N17 DARAU (Warisan)
  • N18 INANAM (PBS)
  • P180 KENINGAU
  • N39 TAMBUNAN (PN)
  • N40 BINGKOR (PN)
  • N41 LIAWAN (PN)
  • P187 KINABATANGAN
  • N57 KUAMAT (Bebas)
  • N58 LAMAG (BN)
  • N59 SUKAU (BN)
  • P190 TAWAU
  • N67 BALUNG (BN)
  • N68 APAS (PN)
  • N69 SRI TANJUNG (Warisan)
  • P172 KOTA KINABALU
  • N19 LIKAS (Warisan)
  • N20 API API (PKR)
  • N21 LUYANG (Warisan)
  • P181 TENOM
  • N42 MELALAP (Warisan)
  • N43 KEMABONG (Bebas)
  • P189 LIBARAN
  • N50 GUM GUM (Warisan)
  • N51 SUNGAI MANILA(BN)
  • N52 SUNGAI SIBUNGA(BN)
  • P191 KALABAKAN
  • N70 KUKUSAN (Warisan)
  • N71 TANJUNG BATU (PN)
  • N72 MEROTAI (Warisan)
  • N72 SEBATIK (Warisan)
  • P173 PUTATAN
  • N22 TANJUNG ARU (Warisan)
  • N23 PETAGAS (Warisan)
  • N24 TANJUNG KERAMAT (BN)
  • P182 PENSIANGAN
  • N44 TULID (PN)
  • N45 SOOK (PN)
  • N46 NABAWAN (PN)
  • P174 PENAMPANG
  • N25 KAPAN (Warisan)
  • N26 MOYOG (Warisan)
  • P185 BATU SAPI
  • N53 SEKONG (Warisan)
  • N54 KARAMUNTING (Warisan)
  • P175 PAPAR
  • N27 LIMBAHAU (Warisan)
  • N28 KAWANG(PN)
  • N29 PANTAI MANIS(BN)
  • P176 KIMANIS
  • N30 BONGAWAN (Warisan)
  • N31 MEMBAKUT(PN)
  • P179 RANAU
  • N36 KUNDASANG (PBS)
  • N37 KARANAAN(PN)
  • N38 PAGINATAN(PN)
[vc_custom_heading text=”DOMINASI PARTI” font_container=”tag:h2|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css_animation=”flipInX”]
pn
16
warisan
11
pn
11
warisan
5
bebas
1
pn
4
warisan
2
bebas
1
pn
5
warisan
2
bebas
1
pn
3
pbs
11
[vc_custom_heading text=”KERUSI BAHARU” font_container=”tag:h2|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css_animation=”flipInX”]
  • N08 PINTASAN (PN)
  • N13 PANTAI DALIT (BN)
  • N17 DARAU (Warisan)
  • N24 TANJUNG KERAMAT (BN)
  • N27 LIMBAHAU (Warisan)
  • N44 TULID (PN)
  • N51 SUNGAI MANILA (BN)
  • N02 BENGKOKA
  • N06 BANDAU
  • N47 TELUIS (PBS)
  • N58 LAMAG (BN)
  • N61 SEGAMA (Warisan)
  • N70 KUKUSAN (Warisan)
[vc_custom_heading text=”KOMPOSISI PENDUDUK” font_container=”tag:h2|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css_animation=”flipInX”]
Bajau, Bisaya, Melayu Brunai, Dusun, Ilanun, Kadazan, Kedayan dan Cina Bisaya, Melayu Brunai, Kedayan, Kadazan-Dusun, Murut, Lun Dayeh dan Cina Runggus Orang Sungai Cina, Suluk, Kadazan-Dusun dan Bajau Simunul Bajau, Suluk, Ida’an, Murut dan Lun Bawang/ Lun Dayeh serta suku minoriti Tidong dan Bugis dari Sulawesi
PERIKATAN NASIONAL WARISAN PLUS
PBRS, Star, SAPP, Bersatu, BN dan PBS Warisan, PKR dan UPKO

Berdasarkan carta, PN mendominasi kerusi DUN di kawasan pentadibiran Pantai Barat, Pedalaman dan Sandakan manakala Parti Warisan Sabah (Warisan) pula cenderung menguasai Tawau.

Dominasi kedua-dua parti dilihat hampir sama di bahagian Kudat sementara Warisan turut menunjukkan tentangan hebat terhadap PN dengan meraih kerusi di kawasan yang didominasi oleh parti kerajaan itu iaitu Pantai Barat.

Rata-rata kerusi yang diraih Warisan di Pantai Barat berada di kawasan majoriti penduduk Cina seperti Likas, Api-Api, Luyang, Kapayan serta Bumiputera bukan Islam seperti Moyog, Limbahau dan Bongawan.

Dominasi PN pula dilihat lebih kepada kerusi Bumiputera bukan Islam atau Kadazan Dusun Murut (KDM) yang berada di bahagian tengah negeri itu termasuk sebahagian besar Bahagian Pedalaman seperti Tambunan, Kundasang, Bingkor, Sook, Kadamaian dan sebagainya yang sebelum ini disandang oleh Pertubuhan Kinabalu Progresif Bersatu (UPKO), PBS, Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Solidariti Tanah Airku (Star)

Sementara sokongan terhadap Warisan diperoleh daripada penduduk majoriti Islam di hampir semua kawasan pesisiran pantai yang dihuni oleh orang Bajau, terutamanya di Tawau dan Pantai Barat.

PARTI PALING DOMINAN

PARTI MENANG KALAH JUMLAH KERUSI PERATUS MENANG
warisanWARISAN 29 25 54 53.7%
bnBN 14 27 41 34.1%
pnPN 17 12 29 58.6%
pbsPBS 7 15 22 31.8%
upkoUPKO 1 11 12 8.3%
pkrPKR 2 5 7 28.6%
bebasBebas 3 53 56 5.4%

Walaupun tewas pada PRN lalu, namun Warisan membuktikan parti itu mendapat sokongan yang tinggi daripada rakyat Sabah.

Parti tempatan itu berjaya memenangi 29 daripada 54 kerusi yang ditandingi, sekali gus menjadi parti tanpa gabungan paling banyak memenangi kerusi pada PRN Sabah ke-16 itu.

Di samping itu, kejayaan meraih jumlah kerusi yang banyak juga membuktikan bahawa Warisan adalah parti paling dominan di Sabah.

Bagaimanapun, nasib tidak menyebelahi Warisan kerana kerusi dimenangi termasuk menerusi UPKO dan PKR gagal menyaingi jumlah kerusi yang dimenangi oleh gabungan PN, BN dan PBS.

TUMBANGNYA ‘GERGASI’ SABAH

KAWASAN CALON PARTI UNDI CALON MENANG PARTI UNDI MAJORITI
N8 Pintasan Pandikar Amin Mulia usnoUsno 2,660 Fairuz Renddan pnPN 2,744 84
N15 Kiulu Wilfred Madius Tangau upkoUPKO 2,786 Joniston Lumai @ Bangkuai pbsPBS 4,007 1,221
N18 Inanam Chong Kah Kiat ldpLDP 1,606 Peto Galim warisanWarisan 8,586 5,638
N30 Bongawan Anifah Aman pcsPCS 3,598 Daud Yusof warisanWarisan 5,400 1,802
N52 Sungai Sibuga Armani Mahiruddin warisanWarisan 6,007 Mohamad Hamsan Awang Supian bnBN 7,545 1,538

Lebih kurang lima orang gergasi politik Sabah yang terdiri daripada pemimpin utama parti politik tempatan tewas pada PRN lalu.

Madius, Anifah dan Kah Kiat tewas di tangan penyandang kerusi,  sementara Pandikar Amin dan Amarni pula kepada calon baharu.

Kesilapan memilih kerusi ditandingi adalah antara faktor kepada penyumbang kekalahan mereka sementelah pula Madius dan Anifah sebelum ini bertanding di kerusi Parlimen dan bukan DUN.

TUAH KERUSI BAHARU

KAWASAN CALON PARTI UNDI MAJORITI
N02 Bengkoka Harun Durabi bnBN 2,538 1,337
N06 Bandau Wetrom Bahanda @ Mohd Fikri pnPN 5,863 3,363
N08 Pintasan Fairuz Renddan pnPN 2,774 84
N13 Pantai Dalit Jasnih Daya bnBN 6,868 3,794
N17 Darau Azhar Matussin warisanWarisan 5,805 562
N24 Tanjong Keramat Shahelmey Yahya bnBN 4,594 1,124
N27 Limbahau Juil Nuatim warisanWarisan 5,194 2,523
N44 Tulid Flovia Ng pnPN 2,267 544
N47 Telupid Jonnybone J Kurum pbsPBS 2,266 685
N51 Sungai Manila Mokran Ingkat bnBN 4,585 1,417
N58 Lamag Bung Mokhtar Radin bnBN 3,035 661
N61 Segama Mohamaddin Ketapi warisanWarisan 4,864 2,168
N70 Kukusan Rina Jainal warisanWarisan 2,834 10

Pada PRN Sabah lalu, sebanyak 13 kerusi baharu telah dipertandingkan bagi membentuk keseluruhan 73 kerusi DUN, berbanding 60 sebelum ini.

Tamat PRN, BN dilihat berjaya mendominasi kerusi baharu dengan memenangi lima DUN manakala PN pula hanya mampu memenangi tiga DUN.

Sementara Warisan pula dilihat berjaya menguasai empat DUN yang mana dua berada di bahagian pentadbiran Pantai Barat manakala dua lagi di Tawau.

PBS yang menjadi sekutu PN dan BN juga tidak ketinggalan memenangi kerusi baharu berkenaan dengan menakluk DUN Telupid menerusi calonnya iaitu Jonnybone Kurum.

Kesemua kerusi dipertandingkan itu tidak hanya dimenangi oleh gergasi politik Sabah, malah turut dimenangi oleh muka baharu seperti Rina, Shahelmey dan Fairuz.

CALON BEBAS BERPENGARUH TEWAS

DUN CALON BERTANDING PARTI UNDI CALON MENANG PARTI UNDI
N1 BANGGI Datu Amir Kahar Mustapha (Anak Allahyarham Tun Mustapha Harun) Bebas 261 Mohamad Mohammarin warisanWarisan 1,773
N2 BENGKOKA Mary E Dumpangol @ Aminah Ambrose (Ketua Srikandi Bersatu Kudat) Bebas 399 Harun Durabi bnBN 2,532
N7 TANDEK Lasiah Baranting @Anita (Penyandang kerusi atas tiket BN) Bebas 2,364 Hendrus Anding pbsPBS 3,796
N9 TEMPASUK Musbah Jamli (Penyandang kerusi atas tiket BN) Bebas 2,355 Mohd Arsad Bistari bnBN 4,040
N18 INANAM Kenny Chua Teck Ho (Penyandang kerusi atas tiket BN) Bebas 2,346 Peto Galim warisanWarisan 8,586
N19 LIKAS Melanie Chia Chui Ket (Bekas Timbalan Presiden SAPP) Bebas 95 Tan Lee Fatt warisanWarisan 8,173
N20 API-API Ng Chun Sua (Timbalan ketua PBS Luyung) Bebas 41 Christina Liew pkrPKR 7,796
N20 API-API Marcel Jude (Ketua Bahagian Parti Solidariti Tanah Airku (Star) Tanjung Aru & peguam terkenal) Bebas 16 Christina Liew pkrPKR 7,796
N33 KUALA PENYU Mohd Fadzlee Lee Abdullah @ Chun Lee (Bekas Ketua UMNO Bahagian Beaufort) Bebas 2,974 Limus jury pnPN 6,256
N41 LIAWAN Datuk Jake Nointin (Bekas Ketua Bahagian Warisan Keningau) Bebas 1,835 Annuar Datuk Ayub pnPN 4,628
N49 LABUK Abdul Rahman Kongkawan (Bekas Naib Presiden PBS & penyandang kerusi) Bebas 1,441 Samad Jamri pnPN 2,701
N56 TANJONG PAPAT Noraini Sulong (Bekas Ketua Wanita UMNO Sandakan) Bebas 98 Poon Ming Fung @ Frankie Poon warisanWarisan 5,900
N59 SUKAU Saddi Abdul Rahman (Penyandang kerusi atas tiket BN) Bebas 1,228 Jafry Ariffin bnBN 3,763

Kecewa nama digugurkan saat akhir, berasa dikhianati parti, tiada kesepakatan dan pentingkan diri adalah antara punca calon keluar daripada parti dan memilih platform Bebas.

Ini dapat dilihat pada 13 calon Bebas berpengaruh yang bertanding pada PRN Sabah lepas.

Ia merupakan satu ‘perjudian’ yang biasa dilihat dalam pilihan raya yang mana calon berharap dapat mengekalkan kuasanya walaupun tidak lagi bersama parti yang memenangkannya sebelum ini.

Antara penyandang yang memilih untuk bertanding atas tiket Bebas ialah Lasiah Baranting (Tandek), Musbah Jamli (Tempasuk), Kenny Chua Teck Ho (Inanam), Abdul Rahman Kongkawan (Labuk) dan Saddi Abdul Rahman (Sukau).

Bagaimanapun, mereka tewas di gelanggang sendiri, sebaliknya hanya Masiung Banah berjaya mengekalkan kerusi di DUN Kuamut.

CALON BEBAS MENANG

DUN PENYANDANG (2018-2020) PARTI CALON PARTI UNDI MAJORITI
N3 PITAS Bolkiah Ismail bnBN Ruddy Awah bebasBebas 2,918 559
Sufian Abdul Karim bnBN 2,359
Sharif Azman Sharif Along warisanWarisan 1,565
Ilasam Nurkasim usnoUSNO 114
Sharif Sahar Sharif Ading pcsPCS 314
N43 KEMABONG Jamawi Jaafar bnBN Rubin Balang bebasBebas 4,214 1012
Datuk Dr. Lucas Umbul upkoUPKO 3,202
Datuk Raime Unggi bnBN 2,966
Rainus Sagalau usnoUSNO 73
Juster Peter ldpLDP 268
Tay Jin Kiong pcsPCS 229
N57 KUAMUT Masiung Banah upkoUPKO Masiung Banah bebasBebas 2,802 978
Benson Inggam upkoUPKO 1,824
Juhari Janam bnBN 1,547
Mohd Meszi Ng Abdullah pcsPCS 71
Ationg Tituh pgrsPGRS 0

PRN kali ini menyaksikan pengundi di tiga DUN membuat kejutan apabila memilih calon Bebas bagi mewakili mereka di DUN Sabah.

Pada PRU-14 lalu, DUN Pitas, Kemabong dan Kuamut dimenangi BN namun kali ini calon Bebas telah menguasai ketiga-tiga DUN berkenaan.

Meskipun terpaksa bersaing sengit dalam pertembungan empat hingga lima penjuru namun ia tidak menghalang calon Bebas memperoleh majoriti mengatasi jumlah sipi-sipi sebagai mana diperoleh calon parti lain yang menang di Pitasan, Karambunai dan Kukusan.

Bagi DUN Kemabong, khabar angin mengatakan pengundi ‘merajuk’ kerana wakil rakyat kesayangan mereka, Jamawi Jaafar tidak dicalonkan di DUN Melalap mungkin memberi kelebihan kepada calon Bebas untuk meraih undi.

Bagi DUN Kuamut, penyandangnya iaitu Datuk Masiung membawa kemenangan sekali lagi meskipun bertanding atas tiket Bebas setelah keluar daripada UPKO dan Warisan.

Bagi Datuk Seri Ruddy Awah, pengalaman luas dalam politik dan pernah memegang jawatan tertinggi dalam parti sebelum ini memberi keyakinan kepada majoriti penduduk DUN Pitas untuk membuang undi kepadanya.

SENARAI PERTEMBUNGAN KERUSI
N02 Bengkoka
Umno lwn PBS (BN)
N26 Moyoq
Star lwn PBS (Warisan)
N42 Melalap
Umno lwn PBS (Warisan)
N05 Matunggong
PBRS lwn PBS (PBS)
N34 Lumadan
Umno lwn PBS (PBS)
N44 Tulid
Star lwn PBRS lwn PBS (Star)
N07 Tandek
PBRS lwn PBS (PBS)
N38 Paginatan
Umno lwn Star lwn PBS
N45 Sook
Star lwn PBRS (Star)
N11 Kadamaian
PBRS lwn PBS (UPKO)
N39 Tambunan
Star lwn PBS
N47 Telupid
Umno lwn PBS (PBS)
N22 Tanjung Aru
Umno lwn PBS (Warisan)
N40 Bingkor
Star lwn PBS (Star)
N54 Karamunting
MCA lwn PBS (Warisan)
N25 Kapayan
MCA lwn PBS (Warisan)
N41 Liawan
Star lwn PBS (Star)
GABUNGAN PARTI
PERIKATAN NASIONAL BARISAN NASIONAL
Bersatu UMNO
STAR PBRS
SAPP MCA

Pada PRN Sabah yang lepas, calon PN dan BN telah bertembung di 17 kerusi di Bahagian Pantai Barat, Pedalaman dan Kudat.

Bagaimanapun, pertembungan nampaknya memberikan kelebihan kepada PN kerana calon bertanding adalah penyandang kerusi yang sudah tentu dipercayai rakyat di kawasan DUN ditandingi seperti Bingkor, Paginatan dan Sook.

Di samping itu, PN turut mencatat di kemenangan di kawasan majoriti Muslim iaitu Liawan  dan kerusi baharu iaitu Tulid.

Sementara BN pula hanya meraih kemenangan di sebuah kerusi yang juga DUN baharu iaitu Bengkoka.

Faktor kegagalan BN itu dipercayai berpunca daripada muka baharu yang diletakkan selain bertanding di kubu kuat Warisan, UPKO dan PBS.

CALON BAWAH 40 TAHUN

LELAKI
NO DUN CALON USIA PARTI KEPUTUSAN UNDI
NO3 PITAS SUFIAN ABD KARIM 36 BN KALAH 2,359
NO5 MATUGGONG RONALD TAMPASUK 33 BEBAS KALAH 82
NO7 TANDEK YILLSON YANGGUN 23 BN KALAH 1,620
NO11 KEDAMAIAN DATUKEWON BENEDICK 38 WARISAN MENANG 6,823
NO18 INA NAM ACHMAD NOORASYRUL NOORTAIP 33 MBAS KALAH 86
NO19 LIKAS SIM FUI 39 LDP KALAH 276
NO19 LIKAS LU SIAU WEE 37 PCS KALAH 164
NO19 LIKAS DANIEL ISAAC HOONG 36 USNO KALAH 81
N020 API-API CHONG TZE KIUN 28 GAGASAN KALAH 97
NO21 LUYANG PHOONG JIN ZHE 31 WARISAN (DAP) WARISAN (DAP) 15,510
NO21 LUYANG WILSON CHANG KHAI SIM 32 PCS KALAH 190
WANITA
NO DUN CALON USIA PARTI KEPUTUSAN UNDI
NO4 TANJONG KAPOR Norlizah Gurahman 33 PN (Bersatu) KALAH 5,327
N16 KARAMBUNAI Dayangku Ayesha Humaira Othman Shah 24 PCS KALAH 315
N19 LIKAS Dr Chang Kee Ying 32 BN (MCA) KALAH 656
N24 TANJUNG KERAMAT Faezahwaty Abdul Mohamed Ibnu 39 LDP KALAH 329
N24 TANJUNG KERAMAT Ira Elza Uzair Yahaya 37 PCS KALAH 363
N29 PANTAI MANIS Mazreca John 29 LDP KALAH 127
N33 KUALA PENYU Cacilia Jompuih 31 PCS KALAH 181
N48 SUGUT Norsabrina Japar 30-an Warisan KALAH 2,644
N53 SEKONG Hazulizah Mohd Dani 35 BN KALAH 4,338
N55 ELOPURA Voo Min Gin 34 PCS KALAH 167
N70 KUKUSAN Rina Jainal 38 Warisan MENANG 2,834

Rata-rata parti yang bertanding pada PRN Sabah menampilkan ‘wajah baharu’ yang juga calon anak muda dalam kancah politik. Tidak kisah daripada parti mana sekalipun sama ada kerajaan atau pembangkang.

Perubahan itu memberi gambaran anak muda Sabah sudah memahami situasi politik selain memberi peluang kepada pengundi untuk memilih calon yang terbaik buat mereka.

Warisan mempertaruhkan 40 peratus calon muda. Begitu juga Parti Cinta Sabah (PCS), Parti Liberal Demokratik (LDP) dan BN agar sentuhan anak muda mampu membawa anjakan paradigma dalam masyarakat dan sosio ekonomi tempatan.

DUN GOYAH MAJORITI TIPIS

NO DUN CALON PARTI UNDIAN MAJORITI
NO8 PINTASAN (Kaawasan baharu) FAIRUZ RENDDAN
Mohd Safian Saludin
Tan Sri Pandika Amin Mulia
Roslan bin Mayahman
Datuk AlmudIn Kalda
Padlan Samad
WIlfred bin Sindam
PN (Bersatu)
WARISAN
USNO
PPRS
Bebas
PCS
GAGASAN
2,744
1,816
2,660
50780
188
0
84
NO18 KARAMBUNAI YAKUBAH KHAN
Ahmad Jais Otong
Ibrahim LInggam
Neruddln Ludah
MaraJoh UdIng
Dayangku Ayesha Humalra
Othman Shah
BN (UMNO)
WARISAN
USNO
GAGASAN
LDP
PCS
5,180
5,160
90
285
1,053
315
18
NO70 KUKUSAN(Kawasan baharu) RINA JAINAL
Chaya Sulalman
Ismall Muln
Ismall IdrIS
Lee Boon KIng
Rosdlna bIn Mohd Noor
Davld Wong Jln Soon
WARISAN
BN (UMNO)
PCS
USNO
GAGASAN
PPRS
PHRS
2,834
2,824
75
80
21
34
796
10
DUN PINTASAN
Ketua Angkatan Bersatu Anak Muda (Armada) Sabah,
Fairuz Renddan yang bertanding atas tiket PN berjaya menewaskan veteran politik yang juga Ketua Umum Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO), Tan Sri Pandikar Amin Mulia. Bekas Yang di-Pertua Dewan Rakyat Malaysia bagi penggal ke-12 itu tewas dengan majoriti tipis iaitu 84 undian. Pandikar sebelum ini menyandang kerusi DUN Tempasuk pada 1994 hingga 1999, sebelum dilantik sebagai Senator pada 1999 sehingga tahun 2002 dan bertanding semula di kerusi DUN Tempasuk pada Pilihan Raya Umum (PRU) ke-11 (2004). Peratusan pengundian di DUN Pintasan ialah 75.80 peratus daripada 10,867 pemilih berdaftar yang keluar mengundi. Populasi wanita bagi DUN Pintasan ialah 53 peratus manakala lelaki pula 47 peratus.
DUN KARAMBUNAI
Ahli Majlis Tertinggi UMNO, Datuk Yakubah Khan berjaya menewaskan calon Warisan, Ahmad Jais Otong dengan majoriti tipis iaitu 16 undi. Ahmad yang juga Timbalan Ketua Bahagian Sepanggar adalah antara muka baharu diberi tanggungjawab oleh Warisan setelah penyandang kerusi Dun Karambunai, Azhar Matussin digugurkan. Bagaimanapun, percaturan Warisan tersasar hingga kerusi DUN Karambunai dimenangi BN. Peratusan pengundian di DUN Karambunai ialah 61.79 peratus daripada 19,560 pemilih berdaftar yang keluar mengundi. Populasi wanita bagi DUN Karambunai ialah 48 peratus manakala lelaki pula 52 peratus.
DUN KUKUSAN
Muka baharu daripada Warisan, Rina Jainal telah mengetepikan calon veteran BN, Chaya Sulaiman dengan majoriti tipis sebanyak 10 undi di DUN Kukusan. Rina yang juga Ketua Wirawati Warisan Bahagian Kalabakan menang dalam pertandingan tujuh penjuru di kerusi berkenaan dengan memperoleh 2,834 undi manakala Chaya mendapat 2,824 undi. Peratusan pengundian di DUN Kukusan ialah 53.97 peratus daripada 12,640 pemilih berdaftar yang keluar mengundi. Populasi wanita bagi DUN Kukusan ialah 48 peratus manakala lelaki pula 52 peratus.

PERATUSAN KELUAR MENGUNDI RENDAH

KAWASAN DUN
PANTAI BARAT 60-76 peratus
PEDALAMAN 65-76 peratus
KUDAT 61-68 peratus
SANDAKAN 60-68 peratus
TAWAU 51-59 peratus

PRN Sabah lepas mencatatkan peratusan keluar mengundi sebanyak 66.61 peratus melibatkan 749,083 pengundi.

Jumlah dicatatkan 3.12 peratus lebih rendah berbanding peratusan keluar mengundi PRU-14 di negeri itu.

Untuk rekod, peratusan keluaran mengundi yang dicatatkan Sabah pada pada PRU-14 ialah 69.73 peratus.

Walaupun tidak banyak bezanya, namun jumlah dicatatkan pada PRU-14 itu masih tinggi kerana pilihan raya hanya melibatkan 60 DUN berbanding 73 DUN pada PRN Sabah yang lalu.

Faktor penularan koranavirus (Covid-19) dilihat menjadi punca kenapa peratusan keluar mengundi rendah pada PRN Sabah itu.

Tambahan pula, beberapa kawasan seperti Tawau, Lahad Datu dan Semporna diisytiharkan sebagai zon merah sebelum berlangsungnya pilihan raya berkenaan.

Zon merah Covid-19 yang terletak di bahagian Tawau itu menyaksikan peratusan keluar mengundi di setiap DUN tidak lebih daripada 60 peratus.

Sementara di bahagian Pantai Barat, Pedalaman, Kudat dan Sandakan peratusan keluar mengundi di setiap DUN melebih 60 peratus.

PARTI KALAH TERUK

PARTI CALON BERTANDING JUMLAH DEPOSIT CALON MENANG CALON HILANG DEPOSIT DEPOSIT HANGUS
pcsPCS 73 RM584,000 0 68 RM340,000
usnoUSNO 47 RM376,000 0 46 RM368,000
ldpLDP 46 RM368,000 0 46 RM368,000

PRN Sabah menyaksikan pertandingan yang cukup meriah apabila banyak parti politik dan calon bebas bertanding.

Malah, setiap DUN juga wujud pertembungan sekurang-kurangnya tiga penjuru dan ada juga DUN menyaksikan persaingan sehingga 10 dan 11 penjuru seperti di DUN Inanam dan DUN Bengkoka.

PCS adalah parti yang bertanding di kesemua 73 DUN namun tewas di kesemua kerusi dan hilang deposit sebanyak RM340,000.

Namun, parti itu masih beruntung kerana lima daripadanya calonnya berjaya menyelamatkan wang desposit dipertaruhkan daripada hangus.

Nasib sama juga dialami oleh USNO dan LDP apabila kedua-duanya hilang wang desposit yang dipertaruhkan.

Bagaimanapun, nasib USNO baik sedikit berbanding LDP kerana satu daripada calonnya berjaya menyelamatkan wang desposit daripada hangus.

Berdasarkan kiraan Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR), calon bertanding perlu membayar deposit sebanyak RM5,000 bagi pemilihan ADUN dan RM3,000 untuk bahan kempen.

Ini bermakna, seorang calon yang bertanding untuk kerusi DUN perlu menyediakan sebanyak RM8,000 sebagai wang deposit.

Dianggarkan, sebanyak RM3,576,000 dikumpulkan pada PRN Sabah melibatkan seramai 447 calon daripada 15 parti bertanding di 73 kerusi.