Berakhirnya gelora politik Sabah

[vc_custom_heading text=”HAJIJI DI PUNCAK KUASA” font_container=”tag:h2|font_size:40|text_align:left” google_fonts=”font_family:Noto%20Sans%3Aregular%2Citalic%2C700%2C700italic|font_style:700%20bold%20regular%3A700%3Anormal” el_class=”sbh-tjk-white”]

Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) Sulaman,
Datuk Seri Hajiji Mohd Noor selamat mengangkat sumpah
sebagai Ketua Menteri Sabah baharu pada 29 September lalu.

Pelantikan beliau itu akhirnya mendapat persetujuan semua parti
yang bergabung bawah panji Gabungan Rakyat Sabah (GRS)
iaitu Perikatan Nasional (PN),
Barisan Nasional (BN) dan Parti Bersatu Sabah (PBS).

Terdahulu, pelantikan Ketua Menteri Sabah terganggu selama
dua hari selepas Perikatan Nasional (PN) memenangi
Pilihan Raya Negeri (PRN) Sabah ke-16 pada 26 September lalu
susulan pertikaian siapa yang layak menduduki kerusi tertinggi
dalam pentadbiran di Negeri Di Bawah Bayu itu.

[vc_btn title=”LIHAT PROFIL” color=”default” align=”center” i_align=”right” i_icon_fontawesome=”fa fa-caret-right” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Finfo.sinarharian.com.my%2Fprofil-hajiji-mohd-noor%2F||target:%20_blank|”]

DATUK SERI HAJIJI MOHD NOOR
Ketua Menteri/ Menteri Kewangan
ADUN Sulaman
BERSATU

DATUK SERI BUNG MOKHTAR RADIN

Timbalan Ketua Menteri 1/ Tembalan Menteri Kerja Raya

ADUN Lamag

UMNO
DATUK DR JEFFREY KITINGAN

Timbalan Ketua Menteri 2/ Menteri Perikanan dan Pertanian

ADUN Tambunan

STAR
DATUK DR JOECHIM GUNSALAM

Timbalan Ketua Menteri 3/ Menteri Pembangunan Perindustrian

ADUN Kundasang

PBS
DATUK SERI MASIDI MANJUN

Menteri Kewangan 2/ Menteri Kerajaan Tempatan dan Pembangunan

ADUN Karanaan

BERSATU
DATUK JAHID JAHIM

Menteri Pembangunan Luar Bandar

ADUN Tamparuli

PBS

KABINET SABAH

SPEAKER

Datuk Kadzim M Yahya

BN-UMNO

KETUA MENTERI / MENTERI KEWANGAN

Datuk Seri Hajiji Mohd Noor

ADUN Sulaman

PN-Bersatu

PEMBANTU KETUA MENTERI

Datuk Abidin Madingkir

ADUN Paginatan

PN-Star

Datuk Wetrom Bahanda

Adun Bandau

PN-Bersatu

PEMBANTU MENTERI KEWANGAN

Datuk Nizam Abu Bakar Titingan

ADUN Apas

PN-Bersatu

Jasni Daya

ADUN Pantai Dalit

BN-UMNO

TIMBALAN KETUA MENTERI I / MENTERI KERJA RAYA

Datuk Seri Bung Moktar Radin

ADUN Lamag

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Limus Jury

ADUN Kuala Penyu

PN-Bersatu

Robert Tawik @ Nordin

ADUN Bingkor

PN- Star

TIMBALAN KETUA MENTERI II / MENTERI PERIKANAN DAN PERTANIAN

Datuk Dr Jeffrey Kitingan

ADUN Tambunan

PN-STAR

PEMBANTU

Datuk James Ratib

ADUN Sugut

BN-UMNO

Hendrus Anding

ADUN Tandek

PBS

TIMBALAN KETUA MENTERI III / MENTERI PEMBANGUNAN PERINDUSTRIAN

Datuk Dr Joechim Gunsalam

ADUN Kundasang

PBS

PEMBANTU

Mohd Tamin @ Tamin Zainal

ADUN Pantai Manis

BN-UMNO

MENTERI KERAJAAN TEMPATAN DAN PERUMAHAN / MENTERI KEWANGAN 2

Datuk Seri Masidi Manjun

ADUN Karanaan

PN-Bersatu

PEMBANTU

Datuk Isnin Aliasnih

ADUN Klias

PN-Bersatu

Mohamad Hamsan Awang Supian

ADUN Sungai Sibuga

BN-UMNO

MENTERI PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

Datuk Jahid Jahim

ADUN Tamparuli

PBS

PEMBANTU

Samad Jambri @ Jamri

ADUN Labuk

PN-Bersatu

Harun Durabi

ADUN Bengkoka

BN-UMNO

MENTERI TUGAS-TUGAS KHAS

Datuk Aripin Mohd Arif

ADUN Membakut

PN-Bersatu

MENTERI PELANCONGAN, KEBUDAYAAN DAN ALAM SEKITAR

Datuk Jafry Ariffin

ADUN Sukau

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Joniston Bangkuai

ADUN Kiulu

PBS

MENTERI PEMBANGUNAN MASYARAKAT DAN KESEJAHTERAAN RAKYAT

Ir Shahelmy Yahya

ADUN Tanjung Keramat

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Julita Mojungki

ADUN Matunggong

PBS

Flovia Ng

ADUN Tulid

PN-Star

MENTERI SAINS, TEKNOLOGI DAN INOVASI

Datuk Yakubah Khan

ADUN Karambunai

BN-UMNO

PEMBANTU

Datuk Ruddy Awah

ADUN Pitas

Bebas

MENTERI BELIA DAN SUKAN

Datuk Ellron Angin

ADUN Sook

BN-PBRS

PEMBANTU

Andi Muhammad Suryady Bandy

ADUN Tanjung Batu

BN-UMNO

ADUN DILANTIK

Suhaimi Nasir

BN-UMNO

Datuk Amisah Yassin

PN-Bersatu

Datuk Raimie Unggi

BN-UMNO

Datuk Seri Yong Teck Lee

PN-SAPP

Jaffari Waliam

PN-Bersatu

Dr Aliakbar Gulasan

PN- PAS

PERTIKAIAN
PORTFOLIO

Semasa pembentukan kabinet awal, Hajiji telah melantik ADUN Lamag, Datuk Seri Bung Moktar Radin sebagai Menteri Kerajaan Tempatan dan Perumahan sementara ADUN Karanaan, Datuk Seri Masidi Manjun pula dilantik sebagai Menteri Kerja Raya.

Namun, perubahan berlaku selepas portfolio diserahkan kepada menteri yang dilantik. Wujud spekulasi yang mendakwa Bung Moktar tidak berpuas hati dengan pelantikan tersebut sehingga memaksa Hajiji menyerahkan portfolio Menteri Kerja Raya kepada timbalannya itu dan menyerahkan portfolio Menteri Kerajaan Tempatan dan Perumahan kepada Masidi.

Bagaimanapun, Bung Moktar menafikan perkara tersebut dan menyifatkan apa yang berlaku hanyalah masalah komunikasi.

JEFFREY LETAK JAWATAN
TIMBALAN MENTERI

Dalam pada itu, penubuhan kabinet baharu di Sabah telah menyaksikan
ADUN Tambunan, Datuk Dr Jeffrey Kitingan meletakkan jawatannya serta-merta
sebagai Timbalan Menteri Pelancongan, Kesenian dan Kebudayaan.

Beliau yang juga ahli Parlimen Keningau meletakkan jawatan tersebut
sejurus selepas mengangkat sumpah sebagai Timbalan Ketua Menteri Sabah
serta Menteri Perikanan dan Pertanian.

Perletakan jawatan beliau sebagai timbalan menteri itu dibuat dengan
menghantar surat kepada Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin.

KEPUTUSAN RASMI PRN SABAH

PARTI	KERUSI	MENANG
PCS	73
WARISAN	54	29
USNO	47
LDP	46
BN	41	14
PN	29	17
PGRS	28
PPRS	24
PBS	22	7
UPKO	12	1
PKR	7	2
Harapan Rakyat	5
Anak Negeri	2
PKS	1
Bebas	56	3
JUMLAH	47	73

DOMINASI PARTI MENGIKUT KAWASAN PENTADBIRAN

*Sabah terbahagi kepada lima kawasan pentadbiran iaitu Pantai Barat, Pedalaman, Kudat, Sandakan dan Tawau.

PANTAI BARAT	PEDALAMAN	KUDAT	SANDAKAN	TAWAU
P169 KOTA BELUD N08 PINTASAN (PN) N09 TEMPASUK (BN) N10 USUKAN (BN) N11 KEDAMAIAN (UPKO)	P177 BEAUFORT N32 KLIAS (PN) N33 KUALA PENYU (PN)	P167 KUDAT N01 BANGGI(Warisan) N02 BENGKOKA (BN) N03 PITAS (Bebas) N04 TANJUNG KAPOR (Warisan)	P183 BELURAN N47 TELUPID (PBS) N48 SUGUT (BN) N49 LABUK (BN)	P188 LAHAD DATU N60 YUNGKU (Warisan) N61 SEGAMA (Warisan) N62 SILAM (Warisan) N63 KUNAK (Warisan)
P170 TUARAN N12 SULAMAN (PN) N13 PANTAI DALIT (BN) N14 TAMPARULI (PBS) N15 KIULU (PBS)	P178 SIPITANG N34 LUMADAN (PBS) N35 SINDUMIN (Warisan)	P168 KOTA MARUDU N05 MATUNGGONG (PBS) N06 BANDAU (Warisan) N07 TANDEK (PBS)	P186 SANDAKAN N55 ELOPURA (Warisan) N56 TANJUNG PAPAT (Warisan)	P189 SEMPORNA N64 SULABAYAN (Warisan) N65 SENALANG (Warisan) N66 BUGAYA (Warisan)
P171 SEPANGGAR N16 KARAMBUNAI (BN) N17 DARAU (Warisan) N18 INANAM (PBS)	P180 KENINGAU N39 TAMBUNAN (PN) N40 BINGKOR (PN) N41 LIAWAN (PN)		P187 KINABATANGAN N57 KUAMAT (Bebas) N58 LAMAG (BN) N59 SUKAU (BN)	P190 TAWAU N67 BALUNG (BN) N68 APAS (PN) N69 SRI TANJUNG (Warisan)
P172 KOTA KINABALU N19 LIKAS (Warisan) N20 API API (PKR) N21 LUYANG (Warisan)	P181 TENOM N42 MELALAP (Warisan) N43 KEMABONG (Bebas)		P189 LIBARAN N50 GUM GUM (Warisan) N51 SUNGAI MANILA(BN) N52 SUNGAI SIBUNGA(BN)	P191 KALABAKAN N70 KUKUSAN (Warisan) N71 TANJUNG BATU (PN) N72 MEROTAI (Warisan) N72 SEBATIK (Warisan)
P173 PUTATAN N22 TANJUNG ARU (Warisan) N23 PETAGAS (Warisan) N24 TANJUNG KERAMAT (BN)	P182 PENSIANGAN N44 TULID (PN) N45 SOOK (PN) N46 NABAWAN (PN)
P174 PENAMPANG N25 KAPAN (Warisan) N26 MOYOG (Warisan)	P185 BATU SAPI N53 SEKONG (Warisan) N54 KARAMUNTING (Warisan)
P175 PAPAR N27 LIMBAHAU (Warisan) N28 KAWANG(PN) N29 PANTAI MANIS(BN)
P176 KIMANIS N30 BONGAWAN (Warisan) N31 MEMBAKUT(PN)
P179 RANAU N36 KUNDASANG (PBS) N37 KARANAAN(PN) N38 PAGINATAN(PN)

[vc_custom_heading text=”DOMINASI PARTI” font_container=”tag:h2|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css_animation=”flipInX”]

16	11	11	5	1	4	2	1	5	2	1	3	11

[vc_custom_heading text=”KERUSI BAHARU” font_container=”tag:h2|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css_animation=”flipInX”]

N08 PINTASAN (PN)
N13 PANTAI DALIT (BN)
N17 DARAU (Warisan)
N24 TANJUNG KERAMAT (BN)
N27 LIMBAHAU (Warisan)

N44 TULID (PN)
N51 SUNGAI MANILA (BN)

N02 BENGKOKA
N06 BANDAU

N47 TELUIS (PBS)
N58 LAMAG (BN)

N61 SEGAMA (Warisan)
N70 KUKUSAN (Warisan)

[vc_custom_heading text=”KOMPOSISI PENDUDUK” font_container=”tag:h2|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css_animation=”flipInX”]

Bajau, Bisaya, Melayu Brunai, Dusun, Ilanun, Kadazan, Kedayan dan Cina

Bisaya, Melayu Brunai, Kedayan, Kadazan-Dusun, Murut, Lun Dayeh dan Cina

Runggus

Orang Sungai Cina, Suluk, Kadazan-Dusun dan Bajau Simunul

Bajau, Suluk, Ida’an, Murut dan Lun Bawang/ Lun Dayeh serta suku minoriti Tidong dan Bugis dari Sulawesi

PERIKATAN NASIONAL	WARISAN PLUS
PBRS, Star, SAPP, Bersatu, BN dan PBS	Warisan, PKR dan UPKO

Berdasarkan carta, PN mendominasi kerusi DUN di kawasan pentadibiran Pantai Barat, Pedalaman dan Sandakan manakala Parti Warisan Sabah (Warisan) pula cenderung menguasai Tawau.

Dominasi kedua-dua parti dilihat hampir sama di bahagian Kudat sementara Warisan turut menunjukkan tentangan hebat terhadap PN dengan meraih kerusi di kawasan yang didominasi oleh parti kerajaan itu iaitu Pantai Barat.

Rata-rata kerusi yang diraih Warisan di Pantai Barat berada di kawasan majoriti penduduk Cina seperti Likas, Api-Api, Luyang, Kapayan serta Bumiputera bukan Islam seperti Moyog, Limbahau dan Bongawan.

Dominasi PN pula dilihat lebih kepada kerusi Bumiputera bukan Islam atau Kadazan Dusun Murut (KDM) yang berada di bahagian tengah negeri itu termasuk sebahagian besar Bahagian Pedalaman seperti Tambunan, Kundasang, Bingkor, Sook, Kadamaian dan sebagainya yang sebelum ini disandang oleh Pertubuhan Kinabalu Progresif Bersatu (UPKO), PBS, Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Solidariti Tanah Airku (Star)

Sementara sokongan terhadap Warisan diperoleh daripada penduduk majoriti Islam di hampir semua kawasan pesisiran pantai yang dihuni oleh orang Bajau, terutamanya di Tawau dan Pantai Barat.

PARTI PALING DOMINAN

PARTI	MENANG	KALAH	JUMLAH KERUSI	PERATUS MENANG
WARISAN	29	25	54	53.7%
BN	14	27	41	34.1%
PN	17	12	29	58.6%
PBS	7	15	22	31.8%
UPKO	1	11	12	8.3%
PKR	2	5	7	28.6%
Bebas	3	53	56	5.4%

Walaupun tewas pada PRN lalu, namun Warisan membuktikan parti itu mendapat sokongan yang tinggi daripada rakyat Sabah.

Parti tempatan itu berjaya memenangi 29 daripada 54 kerusi yang ditandingi, sekali gus menjadi parti tanpa gabungan paling banyak memenangi kerusi pada PRN Sabah ke-16 itu.

Di samping itu, kejayaan meraih jumlah kerusi yang banyak juga membuktikan bahawa Warisan adalah parti paling dominan di Sabah.

Bagaimanapun, nasib tidak menyebelahi Warisan kerana kerusi dimenangi termasuk menerusi UPKO dan PKR gagal menyaingi jumlah kerusi yang dimenangi oleh gabungan PN, BN dan PBS.

TUMBANGNYA ‘GERGASI’ SABAH

KAWASAN	CALON	PARTI	UNDI	CALON MENANG	PARTI	UNDI	MAJORITI
N8 Pintasan	Pandikar Amin Mulia	Usno	2,660	Fairuz Renddan	PN	2,744	84
N15 Kiulu	Wilfred Madius Tangau	UPKO	2,786	Joniston Lumai @ Bangkuai	PBS	4,007	1,221
N18 Inanam	Chong Kah Kiat	LDP	1,606	Peto Galim	Warisan	8,586	5,638
N30 Bongawan	Anifah Aman	PCS	3,598	Daud Yusof	Warisan	5,400	1,802
N52 Sungai Sibuga	Armani Mahiruddin	Warisan	6,007	Mohamad Hamsan Awang Supian	BN	7,545	1,538

Lebih kurang lima orang gergasi politik Sabah yang terdiri daripada pemimpin utama parti politik tempatan tewas pada PRN lalu.

Madius, Anifah dan Kah Kiat tewas di tangan penyandang kerusi, sementara Pandikar Amin dan Amarni pula kepada calon baharu.

Kesilapan memilih kerusi ditandingi adalah antara faktor kepada penyumbang kekalahan mereka sementelah pula Madius dan Anifah sebelum ini bertanding di kerusi Parlimen dan bukan DUN.

TUAH KERUSI BAHARU

KAWASAN	CALON	PARTI	UNDI	MAJORITI
N02 Bengkoka	Harun Durabi	BN	2,538	1,337
N06 Bandau	Wetrom Bahanda @ Mohd Fikri	PN	5,863	3,363
N08 Pintasan	Fairuz Renddan	PN	2,774	84
N13 Pantai Dalit	Jasnih Daya	BN	6,868	3,794
N17 Darau	Azhar Matussin	Warisan	5,805	562
N24 Tanjong Keramat	Shahelmey Yahya	BN	4,594	1,124
N27 Limbahau	Juil Nuatim	Warisan	5,194	2,523
N44 Tulid	Flovia Ng	PN	2,267	544
N47 Telupid	Jonnybone J Kurum	PBS	2,266	685
N51 Sungai Manila	Mokran Ingkat	BN	4,585	1,417
N58 Lamag	Bung Mokhtar Radin	BN	3,035	661
N61 Segama	Mohamaddin Ketapi	Warisan	4,864	2,168
N70 Kukusan	Rina Jainal	Warisan	2,834	10

Pada PRN Sabah lalu, sebanyak 13 kerusi baharu telah dipertandingkan bagi membentuk keseluruhan 73 kerusi DUN, berbanding 60 sebelum ini.

Tamat PRN, BN dilihat berjaya mendominasi kerusi baharu dengan memenangi lima DUN manakala PN pula hanya mampu memenangi tiga DUN.

Sementara Warisan pula dilihat berjaya menguasai empat DUN yang mana dua berada di bahagian pentadbiran Pantai Barat manakala dua lagi di Tawau.

PBS yang menjadi sekutu PN dan BN juga tidak ketinggalan memenangi kerusi baharu berkenaan dengan menakluk DUN Telupid menerusi calonnya iaitu Jonnybone Kurum.

Kesemua kerusi dipertandingkan itu tidak hanya dimenangi oleh gergasi politik Sabah, malah turut dimenangi oleh muka baharu seperti Rina, Shahelmey dan Fairuz.

CALON BEBAS BERPENGARUH TEWAS

DUN	CALON BERTANDING	PARTI	UNDI	CALON MENANG	PARTI	UNDI
N1 BANGGI	Datu Amir Kahar Mustapha (Anak Allahyarham Tun Mustapha Harun)	Bebas	261	Mohamad Mohammarin	Warisan	1,773
N2 BENGKOKA	Mary E Dumpangol @ Aminah Ambrose (Ketua Srikandi Bersatu Kudat)	Bebas	399	Harun Durabi	BN	2,532
N7 TANDEK	Lasiah Baranting @Anita (Penyandang kerusi atas tiket BN)	Bebas	2,364	Hendrus Anding	PBS	3,796
N9 TEMPASUK	Musbah Jamli (Penyandang kerusi atas tiket BN)	Bebas	2,355	Mohd Arsad Bistari	BN	4,040
N18 INANAM	Kenny Chua Teck Ho (Penyandang kerusi atas tiket BN)	Bebas	2,346	Peto Galim	Warisan	8,586
N19 LIKAS	Melanie Chia Chui Ket (Bekas Timbalan Presiden SAPP)	Bebas	95	Tan Lee Fatt	Warisan	8,173
N20 API-API	Ng Chun Sua (Timbalan ketua PBS Luyung)	Bebas	41	Christina Liew	PKR	7,796
N20 API-API	Marcel Jude (Ketua Bahagian Parti Solidariti Tanah Airku (Star) Tanjung Aru & peguam terkenal)	Bebas	16	Christina Liew	PKR	7,796
N33 KUALA PENYU	Mohd Fadzlee Lee Abdullah @ Chun Lee (Bekas Ketua UMNO Bahagian Beaufort)	Bebas	2,974	Limus jury	PN	6,256
N41 LIAWAN	Datuk Jake Nointin (Bekas Ketua Bahagian Warisan Keningau)	Bebas	1,835	Annuar Datuk Ayub	PN	4,628
N49 LABUK	Abdul Rahman Kongkawan (Bekas Naib Presiden PBS & penyandang kerusi)	Bebas	1,441	Samad Jamri	PN	2,701
N56 TANJONG PAPAT	Noraini Sulong (Bekas Ketua Wanita UMNO Sandakan)	Bebas	98	Poon Ming Fung @ Frankie Poon	Warisan	5,900
N59 SUKAU	Saddi Abdul Rahman (Penyandang kerusi atas tiket BN)	Bebas	1,228	Jafry Ariffin	BN	3,763

Kecewa nama digugurkan saat akhir, berasa dikhianati parti, tiada kesepakatan dan pentingkan diri adalah antara punca calon keluar daripada parti dan memilih platform Bebas.

Ini dapat dilihat pada 13 calon Bebas berpengaruh yang bertanding pada PRN Sabah lepas.

Ia merupakan satu ‘perjudian’ yang biasa dilihat dalam pilihan raya yang mana calon berharap dapat mengekalkan kuasanya walaupun tidak lagi bersama parti yang memenangkannya sebelum ini.

Antara penyandang yang memilih untuk bertanding atas tiket Bebas ialah Lasiah Baranting (Tandek), Musbah Jamli (Tempasuk), Kenny Chua Teck Ho (Inanam), Abdul Rahman Kongkawan (Labuk) dan Saddi Abdul Rahman (Sukau).

Bagaimanapun, mereka tewas di gelanggang sendiri, sebaliknya hanya Masiung Banah berjaya mengekalkan kerusi di DUN Kuamut.

CALON BEBAS MENANG

DUN	PENYANDANG (2018-2020)	PARTI	CALON	PARTI	UNDI	MAJORITI
N3 PITAS	Bolkiah Ismail	BN	Ruddy Awah	Bebas	2,918	559
			Sufian Abdul Karim	BN	2,359
			Sharif Azman Sharif Along	Warisan	1,565
			Ilasam Nurkasim	USNO	114
			Sharif Sahar Sharif Ading	PCS	314
N43 KEMABONG	Jamawi Jaafar	BN	Rubin Balang	Bebas	4,214	1012
			Datuk Dr. Lucas Umbul	UPKO	3,202
			Datuk Raime Unggi	BN	2,966
			Rainus Sagalau	USNO	73
			Juster Peter	LDP	268
			Tay Jin Kiong	PCS	229
N57 KUAMUT	Masiung Banah	UPKO	Masiung Banah	Bebas	2,802	978
			Benson Inggam	UPKO	1,824
			Juhari Janam	BN	1,547
			Mohd Meszi Ng Abdullah	PCS	71
			Ationg Tituh	PGRS	0

PRN kali ini menyaksikan pengundi di tiga DUN membuat kejutan apabila memilih calon Bebas bagi mewakili mereka di DUN Sabah.

Pada PRU-14 lalu, DUN Pitas, Kemabong dan Kuamut dimenangi BN namun kali ini calon Bebas telah menguasai ketiga-tiga DUN berkenaan.

Meskipun terpaksa bersaing sengit dalam pertembungan empat hingga lima penjuru namun ia tidak menghalang calon Bebas memperoleh majoriti mengatasi jumlah sipi-sipi sebagai mana diperoleh calon parti lain yang menang di Pitasan, Karambunai dan Kukusan.

Bagi DUN Kemabong, khabar angin mengatakan pengundi ‘merajuk’ kerana wakil rakyat kesayangan mereka, Jamawi Jaafar tidak dicalonkan di DUN Melalap mungkin memberi kelebihan kepada calon Bebas untuk meraih undi.

Bagi DUN Kuamut, penyandangnya iaitu Datuk Masiung membawa kemenangan sekali lagi meskipun bertanding atas tiket Bebas setelah keluar daripada UPKO dan Warisan.

Bagi Datuk Seri Ruddy Awah, pengalaman luas dalam politik dan pernah memegang jawatan tertinggi dalam parti sebelum ini memberi keyakinan kepada majoriti penduduk DUN Pitas untuk membuang undi kepadanya.

SENARAI PERTEMBUNGAN KERUSI

N02 Bengkoka Umno lwn PBS (BN)	N26 Moyoq Star lwn PBS (Warisan)	N42 Melalap Umno lwn PBS (Warisan)
N05 Matunggong PBRS lwn PBS (PBS)	N34 Lumadan Umno lwn PBS (PBS)	N44 Tulid Star lwn PBRS lwn PBS (Star)
N07 Tandek PBRS lwn PBS (PBS)	N38 Paginatan Umno lwn Star lwn PBS	N45 Sook Star lwn PBRS (Star)
N11 Kadamaian PBRS lwn PBS (UPKO)	N39 Tambunan Star lwn PBS	N47 Telupid Umno lwn PBS (PBS)
N22 Tanjung Aru Umno lwn PBS (Warisan)	N40 Bingkor Star lwn PBS (Star)	N54 Karamunting MCA lwn PBS (Warisan)
N25 Kapayan MCA lwn PBS (Warisan)	N41 Liawan Star lwn PBS (Star)

GABUNGAN PARTI

PERIKATAN NASIONAL	BARISAN NASIONAL
Bersatu	UMNO
STAR	PBRS
SAPP	MCA

Pada PRN Sabah yang lepas, calon PN dan BN telah bertembung di 17 kerusi di Bahagian Pantai Barat, Pedalaman dan Kudat.

Bagaimanapun, pertembungan nampaknya memberikan kelebihan kepada PN kerana calon bertanding adalah penyandang kerusi yang sudah tentu dipercayai rakyat di kawasan DUN ditandingi seperti Bingkor, Paginatan dan Sook.

Di samping itu, PN turut mencatat di kemenangan di kawasan majoriti Muslim iaitu Liawan dan kerusi baharu iaitu Tulid.

Sementara BN pula hanya meraih kemenangan di sebuah kerusi yang juga DUN baharu iaitu Bengkoka.

Faktor kegagalan BN itu dipercayai berpunca daripada muka baharu yang diletakkan selain bertanding di kubu kuat Warisan, UPKO dan PBS.

CALON BAWAH 40 TAHUN

LELAKI

NO	DUN	CALON	USIA	PARTI	KEPUTUSAN	UNDI
NO3	PITAS	SUFIAN ABD KARIM	36	BN	KALAH	2,359
NO5	MATUGGONG	RONALD TAMPASUK	33	BEBAS	KALAH	82
NO7	TANDEK	YILLSON YANGGUN	23	BN	KALAH	1,620
NO11	KEDAMAIAN	DATUKEWON BENEDICK	38	WARISAN	MENANG	6,823
NO18	INA NAM	ACHMAD NOORASYRUL NOORTAIP	33	MBAS	KALAH	86
NO19	LIKAS	SIM FUI	39	LDP	KALAH	276
NO19	LIKAS	LU SIAU WEE	37	PCS	KALAH	164
NO19	LIKAS	DANIEL ISAAC HOONG	36	USNO	KALAH	81
N020	API-API	CHONG TZE KIUN	28	GAGASAN	KALAH	97
NO21	LUYANG	PHOONG JIN ZHE	31	WARISAN (DAP)	WARISAN (DAP)	15,510
NO21	LUYANG	WILSON CHANG KHAI SIM	32	PCS	KALAH	190

WANITA

NO	DUN	CALON	USIA	PARTI	KEPUTUSAN	UNDI
NO4	TANJONG KAPOR	Norlizah Gurahman	33	PN (Bersatu)	KALAH	5,327
N16	KARAMBUNAI	Dayangku Ayesha Humaira Othman Shah	24	PCS	KALAH	315
N19	LIKAS	Dr Chang Kee Ying	32	BN (MCA)	KALAH	656
N24	TANJUNG KERAMAT	Faezahwaty Abdul Mohamed Ibnu	39	LDP	KALAH	329
N24	TANJUNG KERAMAT	Ira Elza Uzair Yahaya	37	PCS	KALAH	363
N29	PANTAI MANIS	Mazreca John	29	LDP	KALAH	127
N33	KUALA PENYU	Cacilia Jompuih	31	PCS	KALAH	181
N48	SUGUT	Norsabrina Japar	30-an	Warisan	KALAH	2,644
N53	SEKONG	Hazulizah Mohd Dani	35	BN	KALAH	4,338
N55	ELOPURA	Voo Min Gin	34	PCS	KALAH	167
N70	KUKUSAN	Rina Jainal	38	Warisan	MENANG	2,834

Rata-rata parti yang bertanding pada PRN Sabah menampilkan ‘wajah baharu’ yang juga calon anak muda dalam kancah politik. Tidak kisah daripada parti mana sekalipun sama ada kerajaan atau pembangkang.

Perubahan itu memberi gambaran anak muda Sabah sudah memahami situasi politik selain memberi peluang kepada pengundi untuk memilih calon yang terbaik buat mereka.

Warisan mempertaruhkan 40 peratus calon muda. Begitu juga Parti Cinta Sabah (PCS), Parti Liberal Demokratik (LDP) dan BN agar sentuhan anak muda mampu membawa anjakan paradigma dalam masyarakat dan sosio ekonomi tempatan.

DUN GOYAH MAJORITI TIPIS

NO	DUN	CALON	PARTI	UNDIAN	MAJORITI
NO8	PINTASAN (Kaawasan baharu)	FAIRUZ RENDDAN Mohd Safian Saludin Tan Sri Pandika Amin Mulia Roslan bin Mayahman Datuk AlmudIn Kalda Padlan Samad WIlfred bin Sindam	PN (Bersatu) WARISAN USNO PPRS Bebas PCS GAGASAN	2,744 1,816 2,660 50780 188 0	84
NO18	KARAMBUNAI	YAKUBAH KHAN Ahmad Jais Otong Ibrahim LInggam Neruddln Ludah MaraJoh UdIng Dayangku Ayesha Humalra Othman Shah	BN (UMNO) WARISAN USNO GAGASAN LDP PCS	5,180 5,160 90 285 1,053 315	18
NO70	KUKUSAN(Kawasan baharu)	RINA JAINAL Chaya Sulalman Ismall Muln Ismall IdrIS Lee Boon KIng Rosdlna bIn Mohd Noor Davld Wong Jln Soon	WARISAN BN (UMNO) PCS USNO GAGASAN PPRS PHRS	2,834 2,824 75 80 21 34 796	10

DUN PINTASAN

Ketua Angkatan Bersatu Anak Muda (Armada) Sabah,
Fairuz Renddan yang bertanding atas tiket PN berjaya menewaskan veteran politik yang juga Ketua Umum Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO), Tan Sri Pandikar Amin Mulia. Bekas Yang di-Pertua Dewan Rakyat Malaysia bagi penggal ke-12 itu tewas dengan majoriti tipis iaitu 84 undian. Pandikar sebelum ini menyandang kerusi DUN Tempasuk pada 1994 hingga 1999, sebelum dilantik sebagai Senator pada 1999 sehingga tahun 2002 dan bertanding semula di kerusi DUN Tempasuk pada Pilihan Raya Umum (PRU) ke-11 (2004). Peratusan pengundian di DUN Pintasan ialah 75.80 peratus daripada 10,867 pemilih berdaftar yang keluar mengundi. Populasi wanita bagi DUN Pintasan ialah 53 peratus manakala lelaki pula 47 peratus.

DUN KARAMBUNAI

Ahli Majlis Tertinggi UMNO, Datuk Yakubah Khan berjaya menewaskan calon Warisan, Ahmad Jais Otong dengan majoriti tipis iaitu 16 undi. Ahmad yang juga Timbalan Ketua Bahagian Sepanggar adalah antara muka baharu diberi tanggungjawab oleh Warisan setelah penyandang kerusi Dun Karambunai, Azhar Matussin digugurkan. Bagaimanapun, percaturan Warisan tersasar hingga kerusi DUN Karambunai dimenangi BN. Peratusan pengundian di DUN Karambunai ialah 61.79 peratus daripada 19,560 pemilih berdaftar yang keluar mengundi. Populasi wanita bagi DUN Karambunai ialah 48 peratus manakala lelaki pula 52 peratus.

DUN KUKUSAN

Muka baharu daripada Warisan, Rina Jainal telah mengetepikan calon veteran BN, Chaya Sulaiman dengan majoriti tipis sebanyak 10 undi di DUN Kukusan. Rina yang juga Ketua Wirawati Warisan Bahagian Kalabakan menang dalam pertandingan tujuh penjuru di kerusi berkenaan dengan memperoleh 2,834 undi manakala Chaya mendapat 2,824 undi. Peratusan pengundian di DUN Kukusan ialah 53.97 peratus daripada 12,640 pemilih berdaftar yang keluar mengundi. Populasi wanita bagi DUN Kukusan ialah 48 peratus manakala lelaki pula 52 peratus.

PERATUSAN KELUAR MENGUNDI RENDAH

KAWASAN	DUN
PANTAI BARAT	60-76 peratus
PEDALAMAN	65-76 peratus
KUDAT	61-68 peratus
SANDAKAN	60-68 peratus
TAWAU	51-59 peratus

PRN Sabah lepas mencatatkan peratusan keluar mengundi sebanyak 66.61 peratus melibatkan 749,083 pengundi.

Jumlah dicatatkan 3.12 peratus lebih rendah berbanding peratusan keluar mengundi PRU-14 di negeri itu.

Untuk rekod, peratusan keluaran mengundi yang dicatatkan Sabah pada pada PRU-14 ialah 69.73 peratus.

Walaupun tidak banyak bezanya, namun jumlah dicatatkan pada PRU-14 itu masih tinggi kerana pilihan raya hanya melibatkan 60 DUN berbanding 73 DUN pada PRN Sabah yang lalu.

Faktor penularan koranavirus (Covid-19) dilihat menjadi punca kenapa peratusan keluar mengundi rendah pada PRN Sabah itu.

Tambahan pula, beberapa kawasan seperti Tawau, Lahad Datu dan Semporna diisytiharkan sebagai zon merah sebelum berlangsungnya pilihan raya berkenaan.

Zon merah Covid-19 yang terletak di bahagian Tawau itu menyaksikan peratusan keluar mengundi di setiap DUN tidak lebih daripada 60 peratus.

Sementara di bahagian Pantai Barat, Pedalaman, Kudat dan Sandakan peratusan keluar mengundi di setiap DUN melebih 60 peratus.

PARTI KALAH TERUK

PARTI	CALON BERTANDING	JUMLAH DEPOSIT	CALON HILANG DEPOSIT	DEPOSIT HANGUS
PCS	73	RM584,000	68	RM340,000
USNO	47	RM376,000	46	RM368,000
LDP	46	RM368,000	46	RM368,000

PRN Sabah menyaksikan pertandingan yang cukup meriah apabila banyak parti politik dan calon bebas bertanding.

Malah, setiap DUN juga wujud pertembungan sekurang-kurangnya tiga penjuru dan ada juga DUN menyaksikan persaingan sehingga 10 dan 11 penjuru seperti di DUN Inanam dan DUN Bengkoka.

PCS adalah parti yang bertanding di kesemua 73 DUN namun tewas di kesemua kerusi dan hilang deposit sebanyak RM340,000.

Namun, parti itu masih beruntung kerana lima daripadanya calonnya berjaya menyelamatkan wang desposit dipertaruhkan daripada hangus.

Nasib sama juga dialami oleh USNO dan LDP apabila kedua-duanya hilang wang desposit yang dipertaruhkan.

Bagaimanapun, nasib USNO baik sedikit berbanding LDP kerana satu daripada calonnya berjaya menyelamatkan wang desposit daripada hangus.

Berdasarkan kiraan Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR), calon bertanding perlu membayar deposit sebanyak RM5,000 bagi pemilihan ADUN dan RM3,000 untuk bahan kempen.

Ini bermakna, seorang calon yang bertanding untuk kerusi DUN perlu menyediakan sebanyak RM8,000 sebagai wang deposit.

Dianggarkan, sebanyak RM3,576,000 dikumpulkan pada PRN Sabah melibatkan seramai 447 calon daripada 15 parti bertanding di 73 kerusi.

Kekosongan susulan kematian Manis Muka Mohd Darah, 65, pada 17 Oktober 2020.

ADUN yang juga Ketua Wanita Warisan Semporna itu disahkan meninggal dunia akibat menderita sakit buah pinggang.

Allahyarham mempertahankan kerusi DUN Bugaya yang disandangnya sejak PRU-14 lalu dengan meraih majoriti sebanyak 6,005 undi

Kejayaan tersebut diperolehi selepas beliau beliau berentap dengan calon PN, USNO, PCS, PPRS dan Bebas dalam saingan tujuh penjuru pada PRN Sabah lalu.

Manis Muka aktif dalam politik sejak 1985 dan pernah memegang jawatan Ketua Wanita UMNO Bahagian Semporna sebelum menyertai Warisan.

Kredit

Hafezdzullah Mohd Hassan
Hazemi Nazahar
Maznim Binti Mohamad
Ahmad Hijazi ‘Aizat Hassan
Wan Normi Hasan
Editor Premium
Zamri Rambli
Pembangunan
Unit IT Sinar Harian

Sokong usaha kami

Anda suka dengan hasil kerja kami? Daftar segera untuk mendapatkan lagi berita Premium yang lebih menarik daripada kami.

[vc_btn title=”Sign In” color=”danger” align=”left” button_block=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fwww.sinarharian.com.my%2Fpremium||target:%20_blank|”]

Sertai senarai mel kami untuk mengikuti projek kami yang akan datang.

Info Sinar

Newsletter